ՍՈՎՈՐԻՐ ՍԻՐԵԼ

- Հասկանում ես․․․ մենք միշտ վիճում ենք․․․ մենք չենք կարող լինել միասին, այդպես չէ՞։

- Իսկ դու սիրու՞մ ես բալ։

- Այո։

- Իսկ դու դրա կորիզը հանում ե"ս, երբ ուտում ես այն։

- Դե, այո։

- Նույնը և կյանքում է, հնարավոր է միայն սիրել մարդուն՝ կարողանալով հաղթահարել միջանձնյա դժվարությունները։

ԵՐԿՈՒ ԳԱՅԼԵՐԸ

Մի անգամ մի ծերունի իր թոռնիկին հայտնեց կյանքի մի կարևոր ճշմարտություն. <<Յուրաքանչյուր մարդու մեջ կա պայքար․ այն շատ նման է երկու գայլերի պայքարին։ Մի գայլը չարն է, որի մեջ ամփոփված են ​​նախանձը, խանդը, ափսոսանքը, եսասիրությունը, փառասիրությունն և կեղծիքը, իսկ մյուս գայլը՝ բարին, նրա մեջ կա խաղաղություն, սեր, հույս, ճշմարտություն, բարություն և հավատարմություն:

Պապիկի խոսքերը լսելուց հետո թոռը մտածեց ու մեծ հետաքրքրասիրությամբ հարցրեց. <<Իսկ պապիկ, ո՞ր գայլն է հաղթում վերջում>>։

Ծերունին ժպտաց և պատասխանեց. <<Հաղթում է այն գայլը, որին կերակրում են>>:

ԼՌՈՒԹՅՈՒՆ

Մի մարդ եկավ անապատում ապրող վանականի մոտ։

Նա հարցրեց վերջինիս. <<Ի՞նչ է ձեզ սովորեցնում առկա լռությունը>>։

Ջրհորից ջուր հանող վանականն իր հյուրին պատասխանեց. <<Նայիր այս ջրհորի հատակին: Ի՞նչ ես տեսնում։>>

Մարդը նայեց ջրհորի մեջ և պատասխանեց․ <<Ես ոչինչ չեմ տեսնում>>:

Վանականը որոշ ժամանակ անշարժացավ, իսկ հետո նորից դիմեց հյուրին. <<Նայիր հիմա։ Ի՞նչ ես տեսնում ջրհորի մեջ>>:

Մարդը նայեց և ասաց. <<Հիմա իմ կերպարն եմ տեսնում ջրի մեջ>>։

Վանականը բացատրեց. <<Երբ ես դույլը գցեցի ջրի մեջ, այն ալեկոծվեց: Այժմ ջուրը հանգիստ է։ Լռության մեջ նույն է կատարվում, մարդը գտնում է ինքն իրեն>>։

ԻՆՉՈՒ ՉՈՒՆԱՆԱԼԸ ԼԱՎ Է

Մի օր մի հոգեբան շատ դրական բան ասաց մի տիկնոջ, ով մեծ ցավով թվարկում էր այն, ինչ չուներ․ <<Իսկական ընկերներ չունեմ, լավ աշխատավարձ չունեմ, կարգին մեքենա չունեմ, կարգին բնակարան չունեմ, երիտասարդություն այլևս չկա և հույս էլ չունեմ, որ այս ամենն մի օր ձեռք կբերեմ>>։

Հոգեբանը ուղղեց իր ակնոցը և ասաց. <<Իհարկե, շատ բան դուք չունեք։ Եվ ցանկը կարելի է շարունակել: Չունեք ծանր անբուժելի հիվանդություն, միլիոնավոր պարտքեր, չունեք ոչ մի հիվանդ հարազատ կամ տկարամիտ ծերունի, որի համար պատասխանատվություն կրեք, մեջքի ծռություն չունեք, հաշմանդամություն չունեք և եթե գրենք էլ ինչ չունեք, ապա ձեր տրամադրությունն անմիջապես կլավանա։ Եվ մեծ հույսով կլցվեք, որ այն ինչ չունեք, չեք էլ ունենա>>։

Տիկինը մտածեց, մտքում հաշվարկ արեց ու ժպտաց։

<<Մենք շատ բաներ չենք ունենում: Եվ անհրաժեշտ էլ չէ։ Իսկ մնացած ամեն ինչը կարելի է վաստակել, կատարելագործել, ստանալ որպես նվեր կամ պարզապես ժամանակավորապես հրաժարվել դրանից։ Դրանում ոչ մի սարսափելի բան չկա։

Գլխավորը ողջ ու առողջ լինելն է։ Եվ որ մտերիմներն էլ ողջ և առողջ լինեն։ Եվ վատ բան չլինի։ Արդեն իսկ լավ կլինի>>, - եզրափակեց իր խոսքը հոգեբան։

ՏԱՐԵՑ ՈՒՍԱՆՈՂՈՒՀԻՆ

Մի անգամ դասախոսություններից մեկի ընթացքում դասախոսը մեզ ներկայացրեց նոր ուսանողուհու։

Մի քանի րոպե անց ուսիս թեթեւ հպում զգացի։ Շրջվեցի և տեսա մի փոքրամարմին և նիհար տարեց կնոջ, որն այնքան անկեղծ ժպտաց ինձ, որ ակամայից լուսավորեց իր ժպիտով նաև իմ դեմքը։

<<Բարև գեղեցկուհի, ես Ռոզան եմ և 87 տարեկան եմ։ Կարո՞ղ եմ նստել կողքիդ>>, - ասած այդ կինը։ Ես ժպտացի և շարժվեցի՝ նրան տեղ տալու համար։

<<Իհարկե, նստեք։ Կարո՞ղ եմ իմանալ, թե ինչն է ձեզ համալսարան բերել այսքան երիտասարդ տարիքում>>,- կատակեցի ես։

<<Ես այստեղ եմ, որպեսզի գտնեմ հարուստ ամուսնու և շատ երեխաներ ծնեմ», - հակադարձեց հումորով տարեց կինը՝ ինձ աչքով անելով:

<<Իսկ եթե լո՞ւրջ>>,- կրկին հարցրեցի ես։ Ինձ գնալով ավելի ու ավելի էր դուր գալիս Ռոզան: Ինձ հետաքրքրում էր նրա՝ համալսարանում հայտնվելու դրդապատճառները։

<<Իսկ եթե լուրջ... Ես միշտ ցանկացել եմ բարձրագույն կրթություն ստանալ, այդ իսկ պատճառով էլ այստեղ եմ>>, - պատասխանեց Ռոզան:

Դասախոսություններից հետո մենք գնացինք ուսանողական ճաշարան և միասին ճաշեցինք։ Այդ օրվանից մենք երեք ամիս շարունակ ճաշեցինք միասին։ Ռոզան դարձել էր գրեթե բոլոր ուսանողական երեկույթների ակտիվ մասնակիցը։ Բոլոր ուսանողները մեծ հիացմունքով շփվում էին նրա հետ և միայն ակնածանք էին արտահայտում։

Կիսամյակի վերջում ուսանողների ավարտական երեկոյի ելույթ ունենալու պատիվը տրվեց Ռոզային։ Երբ նա քայլեց դեպի բեմահարթակը իր ձեռքի թղթերը թափվեցին գետին։

Ռոզան, մի փոքր շփոթվելով, փորձեց վերցնել դրանք, բայց միայն կարողացավ հավաքել մի քանիսը։

<<Ներեցեք ես այնքան ցրված եմ դարձել: Հանուն ամուսնուս ես թողեցի գարեջուր խմելը, սակայն վիսկիից այքան արագ եմ հարբում, այլևս հուշաթղթիկներս չեմ հավաքի, այնպես որ թույլ տվեք ասել ձեզ այն, ինչ մտածում եմ>>,- կատակեց նա։

Մինչ լսարանի ծիծաղը դադարեց, Ռոզան մաքրեց իր կոկորդը և սկսեց իր խոսքը. <<Մենք չենք դադարում խաղալ, քանի որ մեծանում ենք: Մենք մեծանում ենք, այդ իսկ պատճառով էլ դադարում ենք խաղալ: Ձեր հաջողության համար միայն մի քանի բաղադրիչներ կան, դրանք են՝ երիտասարդությունն ու երջանկությունը։ Ամեն օր դուք պետք է ժպտաք և կյանքում գտնեք ինչ-որ զվարճալի բան: Ձեզ երազանք է պետք։ Երբ դադարում ես երազել, մեռնում ես։

Մեր շրջապատում այնքան շատ մարդիկ կան, ովքեր մահացած են, և նրանք նույնիսկ դա չեն նկատում։ Ծերանալու և մեծանալու միջև հսկայական տարբերություն կա։ Եթե դուք 19 տարեկան եք և մեկ տարի անընդհատ պառկեք բազմոցին ու ոչինչ չանեք, կդառնաք 20 տարեկան։ Եթե ես մեկ տարի պառկեմ բազմոցին և ոչինչ չանեմ, կդառնամ 88 տարեկան։ Ծերանալու մեջ դժվար բան չկա։ Ծերանալու համար մեզ տաղանդ պետք չէ։ Տաղանդը նրանում է, որպեսզի կարողանանք փոփոխությունների շրջանում նոր հնարավորություններ բացահայտել: Ոչ մի բանի համար մի ափսոսացեք: Տարեցները սովորաբար չեն զղջում իրենց արածների համար, նրանք սգում են այն բաների համար, ինչ չեն հասցրել անել։ Մահից վախենում են միայն նրանք, ովքեր շատ ափսոսալու բաներ ունեն։>>

«Հարգանքներով Ռոզա» արտահայտությամբ իր խոսքն ավարտելուց հետո տարեց կինը վերադարձավ իր տեղը։ Բոլորս լռում էինք՝ մարսելով մեր լսածը։

Մեկ տարի անց Ռոզան ստացավ այն բարձրագույն կրթությունը, որի մասին այդքան երկար երազում էր։ Դրանից մեկ շաբաթ անց նա հանգիստ մահացավ քնի մեջ: Ավելի քան երկու հազար ուսանող եկան նրա հուղարկավորությանը՝ ի հիշատակ այն բանի, որ այդ փոքրամարմին պայծառ կինը նրանց սովորեցրեց լինել այնպիսին, ինչպիսին կարող են և ցանկանում են լինել:

ԽՈՍՔԸ ՍՆՆԴԻ ՄԱՍԻՆ Է

Բարձր գիտական աստիճան ունեցող մի ուսուցչի իր ագարակի գործերը չեն գոհացնում և նա սկսում է գրել բազմաթիվ ուշագրավ գրքեր և աշխատություններ։ Մի օր մի մարդ, ով կարդացած է լինում վերջինիս բոլոր գրքերը և իրեն համարում է ճշմարտության գիտակ, գալիս է վերջինիս հետ մեծ հարցեր քննարկելու։

<<Ես կարդացել եմ ձեր բոլոր գրքերը, ուսուցիչ։ Դրանցից մի քանիսի հետ համաձայն եմ, իսկ մյուսների հետ՝ ոչ: Դրանցից մի քանիսում կան հատվածներ որոնց հետ համամիտ եմ և կան էլ հատվածներ, որոնք չեմ հասկանում։ Ձեր որոշ գրքերն ավելի շատ եմ հավանում, քան՝ մյուսները: Ինչպե՞ս կարող եք դա բացատրել:

Իմաստուն ագարակատերն իր հյուրին տանում է գոմ, որտեղ մեծ թվով տարբեր ընտանի կենդանիներ և սնունդ կա և ասում․ <<Ես ագարակատեր եմ, արտադրում եմ սննդամթերք։ Տեսնու՞մ եք այնտեղ դրված խնձորներն ու գազարները: Կենդանիներից մի քանիսը սիրում են մեկ բան, մյուսները՝ մեկ այլ բան: Տեսնու՞մ եք կաղամբն ու դդումը: կենդանիներից շատերը սիրում են կաղամբ ուտել, մյուսները՝ դդում: Տեսնու՞մ եք այս կենդանիներին: Մարդկանցից ոմանք նրանց ընտրում են հեծնելու համար, մյուսները՝ բուծման, մյուսներն՝ ուտելու համար։ Մարդկանցից ոմանք նախընտրում են հավը, իսկ ոմանք էլ ուլերին: <<Հավանել>> կամ <<չհավանել>> հասկացությունները չեն կարող ընդհանրական բնույթ կրել, քանի որ խոսքը <<սննդի>> մասին է։

ՀՆԴԿԱՑԻՆ ԲԱՆԿՈՒՄ

Մի ծեր հնդկացի եկավ բանկ և 500 դոլլար վարկ խնդրեց։ Բանկի աշխատողը սկսեց պատրաստել փաստաթղթերը։

<<Ի՞նչ եք պատրաստվում անել այդ գումարով>>,- հարցրեց վերջինս հնդկացուն։

<<Ես գնալու եմ քաղաք՝ վաճառելու իմ պատրաստած զարդերը>>,- պատասխանեց հնդկացին։

<<Որպես գրավ Ի՞նչ կառաջարկեք>>,- հարցրեց աշխատակիցը։

<<Ես չգիտեմ, թե որն է գրավը>>, - պատասխանեց հնդկացին։

<<Դե, գրավը մի բան է, որն արժեք ունի և կարող է ծածկել Ձեր վարկի գումարը: Դուք ունե՞ք մեքենա>>,- հարցրեց աշխատակիցը։

<<Այո ունեմ․ 1949թ․ արտադրության բեռնատար է>>, - պատասխանեց հնդկացին։

<<Դա որպես գրավ չի կարող դիտվել, իսկ դուք անասուններ ունե՞ք>>, - հարցրեց աշխատակիցը։

<<Այո, ես ձի ունեմ>>,- պատասխանեց հնդկացին:

<<Քանի՞ տարեկան է Ձեր ձին>>, - հարցրեց բանկի աշխատակիցը։

<<Չեմ կարող ասել, քանի որ ձին այլևս ատամներ չունի>>, - պատասխանեց հնդկացին։

Ի վերջո, հնդկացին վարկը ստացավ և նրան տվեցին 500 դոլլար։

Մի քանի շաբաթ անց հնդկացին նորից եկավ բանկ, հանեց իր փողերի մեծ կապոցը։ Նա հաշվեց բանկին տրվելիք գումարը, իսկ մնացածը թաքցրեց:

<<Ի՞նչ եք պատրաստվում անել մնացած գումարի հետ>>, - հարցրեց բանկի նույն աշխատակիցը։

<< Այն իմ հյուղակում կպահեմ>>, - պատասխանեց հնդկացին։

<< Դուք կարող եք մեր բանկում ավանդ դնել>>, - ասաց աշխատակիցը:

<<Ես չգիտեմ, թե ինչ է ավանդը,— պատասխանեց հնդկացին։

<<Դե, Ձեր փողը տալիս եք բանկին, բանկը հոգում է տանում դրա մասին, իսկ երբ փող է պետք, կարող եք ետ վերցնել>>, - բացատրեց աշխատակիցը:

Ծեր հնդկացին մտածեց և ժպիտը դեմքին հարցրեց. <<Իսկ բանկն ինձ գրավ տալու որևէ բան ունի՞>>:

60 ՏԱՐԻ ՄԻԱՍԻՆ

Մի տարեց զույգի, որը տոնում էր միասին ապրելու 60 ամյակը, հարցրեցին․ <<Ինչպե՞ս կարողացաք այդքան երկար իրար հետ ապրել>>։

<<Հասկանում եք, մենք ծնվել ենք այնպիսի ժամանակներում, որտեղ ջարդված իրերը վերանորոգում էին, չէին գցում>>, - պատասխանեց տարեց զույգը։

ԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆ

Մի ժամանակ երկու հարևաններ էին ապրում։ Առաջին հարևանն իր երեխաների համար նապաստակ գնեց։ Մյուս հարևանի երեխաները ևս խնդրեցին, որ իրենց համար հայրն ընտանի կենդանի գնի։ Իրենց հայրը նրանց համար գնեց գերմանական հովվաշուն:

Հետո առաջին հարևանն ասած երկրորդ հաևանին. <<Բայց ձեր հովվաշունը կուտի իմ նապաստակին>>:

<<Չէ, իմ հովվաշունը շան ձագ է, իսկ քո նապաստակն էլ դեռ փոքր է։ Նրանք միասին կմեծանան ու կընկերանան իրար հետ։ Խնդիր չի ծագի։

Կարծես, թե շան տերը իրավացի էր։ Նրանք միասին մեծացան և ընկերացան։ Սովորական երևույթ էր շան հետ բակում նապաստակին տեսնելը։ Երեխաները ուրախանում էին։

Մի անգամ հանգստյան օրերին նապաստակի տերն իր ընտանիքի հետ մեկնեց, և նապաստակը մնաց մենակ։ Ուրբաթ օր էր։ Կիրակի երեկոյան շան տերն իր ընտանիքի հետ թեյում էր պատշգամբում, երբ ներս մտավ նրանց հսկայական շունը։ Ատամների մեջ հարևանի կապտած, արյունով ու հողով պատված նապաստակն էր, ամենավատն այն էր, որ նա սատկած էր։ Սեփականատերն ընտանիքի անդամների հետ հարձակվեցին իրենց շան վրա և քիչ մնաց սպանեին վերջինիս։

<<Հարևանը ճիշտ էր։ Հիմա ի՞նչ ենք անելու։ Նրանք մի քանի ժամից վերադառնում են>>, - հարցրեց ընտանիքի անդամներին հայրը։

Բոլորը նայեցին միմյանց։ Խեղճ շունը նվնվում ու լաց էր լինում՝ լիզելով իր վերքերը։

<<Դուք պատկերացնո՞ւմ եք, թե ինչ կլինի նրանց երեխաների հետ>>,- խոսեց մայրը։

Երեխաներից մեկի մոտ միտք առաջացավ. <<Եկեք նապաստակին լավ լողացնենք, չորացնենք և դնենք բակում գտնվող իր բնում>>։

Քանի որ նապաստակը պատռված չէր, այդպես էլ արեցին։ Նապաստակին դրեցին բնի մեջ, գլուխը՝ թաթերի վրա, թվում էր, թե քնած է։ Իսկ հետո լսեցին, որ հարևանները վերադարձան։ Շան տերերը տուն մտան և փակեցին դուռը։ Մի քանի րոպե անց նրանք լսեցին հարևան երեխաների աղաղակները։ Գտել էին։ Մի երկու րոպե անց դուռը թակեցին։ Շեմքին կանգնած էր նապաստակի գունատ ու վախեցած տերը։ Թվում էր, թե նա հանդիպել է ուրվականի:

<<Ի՞նչ է պատահել։ Ի՞նչ է քեզ հետ կատարվում>>, հարցրեց շան տերը։

<<Նապաստակը… նապաստակը…>>, - կմկմաց նապաստակի տերը։

<<Սատկե՞լ է: Բայց այսօր ցերեկը նա այնքան ուրախ տեսք ուներ>>, - արձագանքեց շան տերը։

<<Նապաստակը ուրբաթ օրն է սատկել>>, - խոսեց նապաստակի տերը։

<<Ուրբաթ օ՞րը>>, - զարմացած հարցրեց շան տերը։

<<Մինչ մեր գնալը երեխաները նրան թաղեցին այգու վերջում, իսկ հիմա չգիտես ինչպես նա վերադարձել է իր բունը>>, - պատմեց նապաստակի տերը։

Շունը, որը ուրբաթ օրվանից փնտրում էր իր կորած մանկության ընկերոջը, վերջապես գտել էր նրան ու հողից հանել՝ փրկելու համար։ Նա տարել էր նապաստակին իր տերերի մոտ այն հույսով, որ վերջիններս կփկեն իր ընկերոջը։

Բարոյախրատականը

Երբեք չի կարելի նախապես դատել՝ առանց ստուգելու, թե իրականում ինչ է տեղի ունեցել։

ՄԱԹԵՄԱՏԻԿՈՍ ՋՈՐՋ ԴԱՆՑԻԳԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ

Երբ ապագա մաթեմատիկոս Ջորջ Դանցիգը դեռ ուսանող էր, նա շատ լուրջ էր վերաբերվում իր ուսմանը և հաճախ մինչև ուշ գիշեր արթուն էր մնում։

Մի անգամ դրա պատճառով նա քնած մնաց և 20 րոպե ուշացավ պրոֆեսոր Նեյմանի դասախոսությունից։ Աշակերտը գրատախտակից արագ արտագրեց երկու մաթեմատիկական խնդիրները՝ կարծելով, որ դրանք տնային աշխատանքներ են։ Խնդիրները շատ դժվար էին․ Ջորջից մի քանի օր պահանջվեց դրանք լուծելու համար, որից հետո իր գտած լուծումները ներկայացրեց պրոֆեսորին։

Պրոֆեսորը ոչինչ չասաց, բայց մի քանի շաբաթ անց առավոտյան ժամը 6-ին ներխուժեց Ջորջի տուն։ Պարզվեց, որ Ջորջը գտել էր մաթեմատիկայի՝ նախկինում անլուծելի երկու խնդիրների ճշգրիտ լուծումներն՝ առանց նույնիսկ ենթադրելու, թե դրանք ինչպիսի խնդիրներ են եղել։ Իր 20 րոպե ուշացման պատճառով նա չէր լսել գրատախտակին գրված երկու բարդագույն խնդիրների նախապատմությունը։

Մի քանի օրում նրան հաջողվեց լուծել ոչ թե մեկ, այլ երկու խնդիր, որոնք հազար տարի մտատանջում էին մաթեմատիկոսներին, որոնց լուծումն անգամ Էյնշտեյնը չէր կարողանում գտնել։

ԲԱՐԵՆՊԱՍՏ ՕՐ

- Ուսուցիչ, ասացեք ինձ, կա՞ այդպիսի մի օր, որն առավել բարենպաստ է նոր գործ սկսելու համար,- հարցրեց աշակերտներից մեկն ուսուցչին։

-Օ՞ր, - զարմացավ ուսուցիչը։

- Դե, միգուցե շաբաթվա մի օր կամ ամսաթիվ, - ավելացրեց հարց տվող աշակերտը։

- Ասում եք շաբաթվա մի օր… դե, իհարկե: Այդ օրը չորեքշաբթին է,- գլխով արեց ուսուցիչը և խորամանկ հայացքով նայեց աշակերտներին։

Նրանք վերցրեցին իրենց տետրերը և սկսեցին գրել ուսուցչի ասածը:

- Ինչո՞ւ չեք գրում, - ուսուցիչը խիստ հայացքով հարցրեց աշակերտներից մեկին, որն ուղիղ նստած ժպտում էր՝ նայելով վերջինիս:

- Որովհետև ես գիտեմ, թե հետո ինչ եք ասելու, ուսուցիչ,- պատասխանեց աշակերտը։

- Եվ ի՞նչ եմ ասելու, - հարցրեց ուսուցիչը՝ խոժոռ հայացքով բարձրացնելով ձեռքը։ Բոլոր աշակերտները քարացան։

- Ասելու եք երեքշաբթի, ուրբաթ, շաբաթ, երկուշաբթի, հինգշաբթի և կիրակի, - պատասխանեց նշումներ չանող աշակերտը:

- Դուք իրավացի եք, - ասաց ուսուցիչը, - միայն ես ուզում էի սկզբում ուրբաթ ասել, իսկ հետո երեքշաբթի։ Աշակերտներն աղմկեցին, ուրախանալով, որ իրենց դասընկերը գրեթե ամեն ինչ ճիշտ ասաց։

- Ուսուցիչ, հաջորդականությունն այդպի՞սին է, - հարցրեց աղմկող աշակերտներից մեկը։

Ուսուցիչը ուշադիր նայեց նշումներ չանող աշակերտին, ով գրեթե ճիշտ պատասխան էր տվել և ձեռքով նշան արեց՝ պատասխանեք։

- Բարենպաստ է միայն մեկ օրը, - ասաց աշակերտը, - և դա այսօրն է։

ՀԻՄԱՐ ՄՈՅՇԱՆ

Նոր ուսուցիչը, մտնելով դասարան, տեսավ, որ մի տղայի ծաղրում են՝ անվանելով հիմար Մոյշա: Ընդմիջմանն ուսուցիչը տղաներին հարցրեց, թե ինչու են նրանք այդ տղային հիմար անվանում։

- Որովհետև նա իսկապես հիմար է, պարոն ուսուցիչ։ Երբ նրան տալիս ենք ընտրության հնարավորություն հինգանոց մեծ մետաղադրամի կամ տասանոց փոքր մետաղադրամի միջև, նա միշտ ընտրում է հինգանոցը, քանի որ կարծում է, որ այն ավելի շատ է։ Ահա, ինքներդ տեսեք, - պատասխանեց տղաներից մեկը, հանեց երկու մետաղադրամները և առաջարկեց Մոյշային ընտրել։ Նա, ինչպես միշտ, ընտրեց հինգանոց մետաղադրամը։

-Ինչո՞ւ ընտրեցիք հինգանոց մետաղադրամը, այլ ոչ թե՝ տասանոցը, - հարցրեց զարմացած ուսուցիչը։

- Տեսնում եք, սա ավելի մեծ է, պարոն ուսուցիչ, - պատասխանեց Մոյշան։

Դասերից հետո ուսուցիչը մոտեցավ Մոյշային։

- Չե՞ք հասկանում, որ հինգանոց մետաղադրամը միայն չափերով է ավելի մեծ, իսկ տասանոց մետաղադրամով կարող եք ավելի շատ գնել, - հարցրեց ուսուցիչը։

- Իհարկե հասկանում եմ, պարոն, - պատասխանեց Մոյշան։

- Իսկ այդ դեպքում, ինչո՞ւ եք ընտրում հինգանոց մետաղադրամը, - կրկին հարցրեց ուսուցիչը։

- Որովհետև եթե ես ընտրեմ տասանոց մետաղադրամը, այդ հիմարները կդադարեն ինձ փող տալ,- ժպիտով պատասխանեց Մոյշան։ 

ԱՌԱԿ ԲԱՐՈՒ ՄԱՍԻՆ

Մի աղքատ հնդկուհի ամեն առավոտ երկու հաց էր թխում: Մեկը թխում էր իր ընտանիքի, իսկ երկրորդը՝ պատահական անցորդի համար։ Երկրորդ հացը դնում էր պատուհանագոգին, որպեսզի կողքով անցնող ցանկացած անցորդ կարողանա վերցնի այն։ Ամեն օր հնդկուհին աղոթում էր իր որդու համար, որն ավելի լավ ապրելու հույսով լքել էր տունը: Ամիսներ շարունակ մայրը ոչ մի տեղեկատվություն չուներ տղայից և աղոթում էր նրա վերադարձի համար:

Շուտով կինը նկատեց, որ ամեն օր ինչ-որ սապատավոր մարդ գալիս է և վերցնում է երկրորդ հացը։ Բայց երախտագիտության խոսքերի փոխարեն միայն քթի տակ մրթմրթում է. <<Քո չարությունը քեզ կմնա, իսկ բարությունը կվերադառնա քեզ>>: Ամեն օր նույն էր տեղի ունենում։ Չստանալով սպասված շնորհակալական խոսքերը կինն իրեն խաբված էր զգում։ 

<<Այս սապատավորն ամեն օր վերցնում է պատուհանագոգի հացը և ինչ-որ անհասկանալի բան է քթի տակ խոսում, ժամանակն է այս ամենի վերջը տալ, ես կազատվեմ այս սապատավորից>>, - մտածեց հնդկուհին և հաջորդ օրը թույն լցրեց երկրորդ հացի մեջ։

Բայց երբ նա պատրաստվում էր հացը դնել պատուհանագոգին, նրա ձեռքերը դողացին։

«Ի՞նչ եմ անում։ - մտածեց նա և հացը նետեց կրակի մեջ, իսկ հետո մեկ ուրիշը պատրաստեց և դրեց պատուհանագոգին։ Սապատավորը, ինչպես միշտ եկավ, հացը վերցրեց, մրմնջաց. <<Քո չարությունը կմնա քեզ, իսկ քո բարությունը կվերադառնա քեզ մոտ» և շարունակեց ճանապարհը՝ անտեղյակ լինելով կնոջ սրտում մոլեգնող հույզերի մասին։

Երեկոն եկավ, և հանկարծ դուռը թակեցին։ Կինը բացեց դուռը և շեմքին տեսավ որդուն։ Նա սարսափելի տեսք ուներ․ սոված էր, նիհար, թույլ, պատառոտված կեղտոտ հագուստով։

<<Մայրիկ, ուղղակի հրաշք է, որ ես այստեղ եմ։ Ես երկար ժամանակ, շատ օրեր քաղցած քայլում էի դեպի տուն և ամբողջովին հյուծվել էի: Տնից ընդամենը մեկ մղոն հեռավորության վրա քաղցից ուշաթափվեցի: Եվ հավանաբար կմահանայի, եթե չլիներ սապատավոր ծերուկը: Նա անցավ և այնքան բարի գտնվեց իմ հանդեպ, որ ինձ տվեց մի հաց և ասաց, որ դա իր միակ կերակուրն էր ամբողջ օրվա համար, բայց որոշելով, որ այն ինձ ավելի անհրաժեշտ է, տվեց ինձ>>, - պատմեց որդին։

Երբ մայրը լսեց այս խոսքերը, նրա դեմքը գունատվեց, և նա հենվեց դռանը, որպեսզի չընկնի։ Նա հիշեց առավոտյան իր կողմից թունավորված հացը։ Ի վերջո, եթե նա այն կրակի մեջ չգցեր, իր որդին կարող էր այսօր մահանալ։ Եվ այդ ժամանակ կինը հասկացավ սապատավորի բառերի իմաստը. «Քո չարությունը կմնա քեզ, իսկ քո բարությունը կվերադառնա քեզ»:

Բարոյախրատականը

Միշտ ձգտեք լավություն անել, նույնիսկ եթե այդ պահին դա ոչ ոք չի գնահատում: Բարին գործեք և ձեր ամեն մի քայլը կբերի ձեզ երջանկություն:

ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԿԱ ՀՐԱՇՔԸ

Տեսսին սիրունիկ, վեց տարեկան լուրջ աղջիկ էր։ Մի օր նա լսեց, թե ինչպես են ծնողները խոսում իր փոքր եղբոր՝ Թեդի մասին: Տեսսին իմացավ, որ եղբայրը ծանր հիվանդ է, և ծնողները փաստացի փող չունեն։ Տեսսին լսեց, թե ինչպես է հայրը հուսահատությամբ ասում արցունքակալած մորը. <<Միայն հրաշքը կարող է հիմա փրկել Թեդին >>:

Այնուհետև Տեսսին վազեց իր սենյակ և հանեց ապակե բանկան, որտեղ պահվում էին իր բոլոր խնայողությունները։ Նա բանկայի ամբողջ պարունակությունը թափեց հատակին և սկսեց ուշադիր հաշվել իր մետաղադրամները, ապա նորից լցրեց բանկայի մեջ և որքան կարող էր արագ վազեց դեղատուն:

Տեսսին հանգիստ սպասեց, որ դեղատան աշխատակիցն ուշադրություն դարձնի իրեն, բայց վերջինս չափազանց զբաղված էր, որպեսզի նկատեր վեցամյա աղջկան, քանի որ զրուցում էր մեկ այլ մարդու հետ: Տեսսին սկսեց ոտնաթաթի ծայրով հարվածել գետնին, որպեսզի գոնե մի փոքր ուշադրություն գրավի: Ոչ մի արձագանք չկար։ Հետո նա սկսեց բարձրաձայն հազալ։ Աշխատակիցն էլի ոչինչ չնկատեց։ Ի վերջո, նա հանեց մետաղադրամներից մեկը և թեթևակի հարվածեց դեղատան ապակուն։

<<Ի՞նչ կցանկանաք, - հարցրեց աշխատակիցը մի փոքր նյարդայնացած ձայնով, - չե՞ք տեսնում, որ ես խոսում եմ Չիկագոյից եկած իմ եղբոր հետ, որին տարիներ շարունակ չեմ տեսել>>:

«Լավ է, որ Ձեր եղբորը հանդիպել եք, բայց ես կցանկանայի խոսել իմ եղբոր մասին», - պատասխանեց Տեսսին նույն տոնով, ինչ աշխատակիցը, - գիտե՞ք, նա շատ, շատ հիվանդ է, և ես կցանկանայի հրաշք գնել:

- Ներեցեք, ի՞նչ, - հարցրեց աշխատակիցը։

<<Նրա անունը Թեդ է, և նրա գլխի հետ ինչ-որ վատ բան է կատարվում, հայրս ասաց, որ միայն հրաշքը կարող է փրկել եղբորս: Այսպիսով, որքա՞ն արժե հրաշքը, - խոսեց աղջիկը։

<<Մենք այստեղ հրաշքներ չենք վաճառում։ Կներես, բայց ես չեմ կարող քեզ օգնել>>,- ասաց աշխատակիցը։

<<Տեսնում եք, ես փող ունեմ և կարող եմ վճարել։ Եթե այս գումարը չբավականացնի, ես կարող եմ ավելի շատ վճարել։ Պարզապես ասեք, թե որքա՞ն արժե հրաշքը, - շարունակեց աղջիկը։

Դեղատան աշխատակցի լավ հագնված եղբայրը ծնկի եկավ և աղջկան կանչեց իր մոտ։

<<Ի՞նչ հրաշքի կարիք ունի քո եղբորը, փոքրիկս>>, - հարցրեց նա։

<<Չգիտեմ,- հեկեկաց Տեսսին, - Ես միայն գիտեմ, որ նա շատ հիվանդ է, և մայրս ասաց, որ վիրահատության կարիք ունի։ Բայց հայրս չի կարող վճարել, ուստի ես որոշեցի այդ նպատակով ծախսել իմ գումարը>>։

<<Որքա՞ն դու ունես, - հարցրեց Չիկագոյից եկած դեղատան աշխատակցի եղբայրը։

<< Մեկ դոլար և տասնմեկ ցենտ, սա է իմ ամբողջ գումարը, բայց եթե անհրաժեշտ լինի, ես կարող եմ ավելին վճարել, - պատասխանեց փոքրիկ աղջիկը։

<<Ինչ զուգադիպություն, - ժպտաց աշխատակցի եղբայրը, -մեկ դոլար և տասնմեկ ցենտ։

Վերջինս իր բռունցքի մեջ սեղմեց Տեսսիի փողը, բռնեց վերջինիս ձեռքից և խնդրեց, որ իրեն տուն տանի։

<<Ես ուզում եմ տեսնել քո փոքր եղբորը և հանդիպել ծնողներիդ հետ։ Տեսնենք, թե ինչպիսի հրաշքի կարիք ունի քո եղբայրը>>, - ավելացրեց նա։

Այդ լավ հագնված մարդը բժիշկ Կարլթոն Արմսթրոնգն էր, որը հայտնի վիրաբույժ էր և մասնագիտացած էր նյարդավիրաբուժության մեջ։ Նա վիրահատությունը կատարեց բոլորովին անվճար և շատ շուտով Թեդը կարողացավ լիովին ապաքինված տուն վերադառնալ։ Մայրիկն ու հայրիկը երջանիկ էին և քննարկում էին պատահական իրադարձությունների շղթան, որն իրենց մոտ բերեց բժշկին:

<<Բժիշկը,- շշնջաց մայրս,- իսկական հրաշք է: Հետաքրքիր է, թե որքա՞ն կարժենար վիրահատությունը>>։

Տեսսին ժպտաց, քանի որ նա հստակ գիտեր, թե ինչ արժեր հրաշքը... մեկ դոլար և տասնմեկ ցենտ գումարած փոքրիկ աղջկա անկեղծ հավատը:

ԼՌՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՍԿԻ Է

- Այ հիմար, Լսե՞լ ես, թե ինչպես են զինվորներն անցնում այստեղով, - հարցրեց մարդը կույր ագարակատիրոջը։

- Այ կույր, այստեղով քայլե՞լ են զինվորներ, - մեկ րոպե անց հարցրեց մեկ ուրիշը։

- Պարոն, լսել ե՞ք այս ճանապարհով անցնող զինվորների ոտքի ձայնը, - քիչ անց հարցրեց երրորդը։

- Հարգելիս, խնդրում եմ, ասա ինձ, լսե՞լ ես, թե ինչ մարդիկ են անցել այս ճանապարհով, - հարցրեց վերջում մի մարդ, ով մոտեցավ կույր ագարակատիրոջը և ձեռքը դրեց ուսին։

Արդյունքում կույրը ճիշտ նկարագրեց իրեն հարցեր տվողներին՝ առաջինը զինվոր էր, երկրորդը՝ հրամանատար, երրորդը՝ գեներալ, չորրորդը՝ թագավոր։

Բարոյախրատականը

Բառերը բացահայտում են խոսողի դաստիարակության աստիճանը։ Լեզուն սրտի զենքն է. նա պահպանում է մարդու կյանքը: Չափազանց երկար ու դատարկ խոսակցությունները, բանբասանքները, մեծամիտ, կոպիտ և անզուսպ խոսքերն ուրիշի հասցեին, որոնք լի են զայրույթով և ատելությամբ ազդում են մարդու առողջության վրա և առաջացնում բացասական հույզեր նաև դիմացինի մոտ։ Նման խոսքերը ցավեցնում են, օտարում և կոպտացնում են հասցեատիրոջը։

Ինչո՞ւ են ասում, որ լռությունը ոսկի է։ Լուռ մարդը թշնամիներ չունի, թեև գուցե՝ ընկերներ ևս: Լռությունը հնարավորություն է տալիս մարդուն՝ խորանալու իր մեջ և բացահայտելու իր իսկ թերություններն ու սխալները։ Նա իրեն մեծարելու և ուրիշների մեջ թերություններ գտնելու հակվածություն այլևս չի ունենում։ Եթե դուք սայթաքում եք, դուք ինչ որ բանում ձախողվում եք, բայց երբ ձեր լեզուն է սայթաքում, դուք հարված եք հասցնում մեկ այլ մարդու հավատքին և երջանկությանը: Վերջինս Ձեր խոսքերից հետո կարող է երբեք չապաքինվել և մնալ վիրավորված։

Հետեւաբար, օգտագործեք ձեր լեզուն մեծ խնամքով: Որքան մեղմ խոսես, որքան քիչ խոսես, այնքան լավ քո և ուրիշների համար:

ՁԳՏՈՒՄ

Մի փայտահատ շատ աղքատ էր ապրում։ Նա ապրում էր այն փոքր գումարով, որը վաստակում էր վառելափայտի դիմաց։ Նա, մեջքի վրա կապելով, վառելափայտը մոտակա անտառից քաղաք էր բերում։ Մի օր ճանապարհով անցնող մի իմաստուն, տեսնելով փայտահատին աշխատելիս, խորհուրդ տվեց առաջ գնալ՝ ավելի խորանալով անտառի մեջ։

Փայտահատը լսեց խորհուրդը, մտավ անտառ և շարունակեց քայլել, մինչև ճանդանի ծառին հասնելը: Նա շատ գոհ էր գտածոից, կտրեց ծառը և իր հետ տարավ այնքան փայտի կտորներ, որքան կարողացավ և շուկայում վաճառեց դրանք շատ լավ գնով։

Քնելուց առաջ նա հանկարծ հիշեց, որ իմաստունն իրեն չէր ասել, որ անտառում ճանդանի ծառ կա, այլ պարզապես խորհուրդ էր տվել առաջ գնալ։ Հաջորդ օրը, հասնելով ճանդանի ծառին, նա ավելի հեռուն գնաց և պղնձի հանք գտավ։ Նա նորից իր հետ վերցրեց այնքան պղինձ, որքան կարող էր տանել և, այն շուկայում վաճառելով՝ ավելի շատ փող աշխատեց։

Հաջորդ օրը փայտահատն ավելի հեռու գնաց և գտավ արծաթի հանք: Մյուս օրը նա գտավ ոսկու, հետո էլ՝ ադամանդի հանքեր, վերջապես նա հարստացավ։

Բարոյախրատականը

Այսպես է վարվում միայն ձգտում ունեցող մարդը․ եթե որոշակի նպատակին հասնելուց հետո կանգ չառնեք և շարժվեք առաջ, ապա ձեր առջև կբացվեն ավելի ու ավելի մեծ և նշանակալի հնարավորություններ ու բարձունքներ: